Miran Manukyan/AGOS
Bilindiği gibi Vakıflar Genel Müdürlüğü Azınlık Vakıfları yönetmeliğinin seçimle ilgili maddelerini 2013 yılında iptal etmişti ve yeni yönetmelik yayınlanmadığı için vakıflar yönetim kurullarını seçemiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Yedikule Surp Pırgiç Hastanesi Vakfı ve Ermeni Vakıflar Birliği Başkanı Bedros Şirinoğlu arasında yapılan görüşme sonrası seçimlerin kısa sürede yapılacağı sinyalleri verilmişti. Seçimlerin nasıl bir yönetmelikle yapılacağı merakla bekleniyor. Geçtiğimiz hafta Ermeni, Rum, Yahudi ve Süryani toplumların temsilcilerinin yeni yönetmeliğe dair beklentilerini sayfalarımıza taşımıştık. Bu hafta bu topraklarda yaşayan pek çok topluma bin yıllardır ev sahipliği yapan Antakya’yı merceğimize alıyoruz. Antakya’da yaşayan cemaat vakıfları da bir an önce seçim istiyor.
“Gençleri kaybediyoruz”
Vakıflıköy Ermeni Cemaati Vakfı Başkanı Cem Çapar, seçimlerin yapılması gerektiğini hatırlatırken, vakıf yönetimlerinin yeni bakış açılarına ve yeni isimlere ihtiyacı olduğunu söyledi. Çapar şöyle konuştu: “Öncelikle bir an önce seçim yapılması gerekiyor. Son seçimlerden sonra hayatın hızı da cemaatlerin ihtiyaçları da değişti. Mevcut yönetimler on yılı aşkın görevde olan yöneticilerden oluşuyor. Yöneticiler olarak artık kendimizi tekrar eder duruma geldik. Bu yaşam koşullarına uyum sağlayabilmek ve cemaatlerin yaşam standartlarının sağlıklı devam edebilmesi için yönetimlere tazelik katmaya yeni bakış açılarına ihtiyaç var. Ufukta belirli bir seçim tarihi olmadığı için yönetimde olmak isteyen, topluma gönül vermiş bahsettiğim taze bakış açısına sahip kişiler de görünür olamıyorlar. Ve biz bu nesli seçimsizlik sebebiyle yönetimlerden uzak tutarak kaybediyoruz.”
‘Genç nüfus yok’
Hatay Musevi Cemaat Vakfı Şaul Cenudioğlu da seçimlerin bir an önce yapılması gerektiğini söyledi. Cenudioğlu, bölgede Musevi toplumundan genç nüfusun kalmadığına dikkat çekti ve şöyle konuştu: “İki devir atlattık. Muhakkak seçimlerin yapılması lazım. Hangi vakıf olursa olsun herkes seçimi istiyor. Antakya’da Musevi nüfusu yok denecek kadar az. Genç nüfus hiç yok. Burada 17 kişiyiz. Bayağı azaldık. Bugün mevcut cemaat üyelerimizin yüzde 99’u 65 yaş ve üzeri. Dışarıdan da herhangi bir göç gelmediğine göre kalıcı değiliz. Hiçbirimiz bu dünyada kalıcı değiliz. 15 yıl sonra cemaat üyemiz kalmayacak. Bir zaman sonra ‘Böyle bir toplum vardı’ diyecekler. Bu ise içimizi acıtıyor. Bundan iki veya üç sene önce Gaziantep Sinagogu’nun açılışına gittim. Orada hiçbir cemaat üyemiz yok. Bundan 1,5 ay önce Kilis’teki sinagogumuz restore edildi, orada da cemaat üyelerimiz yok. Tarihe karışacağız. Bu acı bir durum. İskenderun’da da bir aile kaldı. Benden sonra başka birisi vakfın idaresini ele alacak. Şu an seçim yapılsa da yapılmasa da tek aday benim. Onun için açıklanacak bir şey yok.”
‘Eski yönetmelikten memnunduk’
Samandağ Rum Ortodoks Cemaati Başkanı Dimyan Emektaş da seçimlerin bir an önce yapılmasını istiyor. Emektaş, eski seçim yasasının Samandağ için herhangi bir sorun yaratmadığını, nasıl bir seçim yasası geleceğini ise bilmediklerini söyledi. Emektaş’ın görüşleri şöyle: “Mevcut olan bir yönetmelik vardı. 2013 yılında iptal edildi. Bunun sıkıntısını yaşıyoruz. 10 yıldır görevdeyiz. Yasa neden iptal edildi? Hatay bölgesinde kayıtlı azınlık vakıfları mevcut. 4 yılda bir seçim yapılıyor. Eski seçim yasasında sıkıntımız yoktu. Nasıl bir seçim yasası gelecek? Taslağı bilmiyoruz. Burası açısından eski bir seçim yasasının sıkıntısı yoktu. Devletin belirlediği bir taslak olsa konuşuruz ama bilmiyoruz. Ne çıkacak bilmiyoruz. Samandağ Rum Ortodoks cemaatinin 1.300-1.400 nüfusu var. Göçler var, yazın gelenler var. 450 hane mevcut. Dört tane de aktif kilisemiz var. Bunların ikisi Kültür Varlıkları’nda ve Anıtlar Kurulu’nda kayıtlı diğer ikisi de manastır olarak görünüyor. Eski yasadan memnunduk. Seçimlerin bir an önce yapılması lazım. Yorulan arkadaşlar var. Sağlık açısından ayrılmak isteyenler var. Yaş olarak ayrılmak isteyenler var. İhtiyacımız, en kısa sürede seçim yasasının çıkması.”
Bu yazı ilk olarak 18 Şubat 2022 tarihinde Agos gazetesinde yayınlanmıştır.